Blériot de vliegende mens

115 jaar geleden vloog Blériot voor het eerst over het Kanaal

Men weet hoe onfortuinlijk de geschiedenis van de bestuurbare luchtschepen geworden is. Rampen zonder einde, onder dewelke die van generaal Nobile aan de Noordpool zeker de meest tragische is.

Het grootste succes van de luchtvaart werd bereikt met het vliegtuig en met deze techniek is het dat Frankrijk experimenten van allerhoogste belang deed, die met groot succes werden uitgevoerd door Farman, Sommer, Henriot, Paulhan, Leon Delagrange, maar vooral door Blériot. Tot dan toe geloofde geen kapitalist ter wereld aan de mogelijkheid van de exploitatie van het vliegwezen. Natuurlijk was het weer de oorlog die daarin verandering moest brengen en gedurende 1914-1918 werden jagers, verkenners en bombardementsvliegtuigen gebouwd. In 1918, toen de vrede 'uitbrak' was de techniek van de luchtvaart zo sterk geworden dat men de beweging niet meer kon stopzetten. Het publiek interesseerde zich voor het vliegen en daardoor ontstonden sensationele vertoningen die soms ontaardden in circusvoorstellingen. Maar meteen was bewezen dat het principe 'zwaarder dan de lucht' het gewonnen had.

Men moet bijvoorbeeld niet vergeten dat de beroemde Franse vliegenier Pégoud reeds ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling te Gent in 1913 waaghalzerij uithaalde op het vliegveld van St. Denijs-Westrem, die sindsdien niet meer werden overtroffen met zo een licht vliegtuig.

Maar voor hij zijn droom verwezenlijkte was er nog een droom die werkelijkheid werd.

In oktober 1900 was Blériot aan het lunchen in zijn gebruikelijke restaurant in de buurt van zijn showroom toen zijn aandacht werd getrokken door een jonge vrouw die met haar ouders dineerde. Die avond zei hij tegen zijn moeder: "Ik heb vandaag een jonge vrouw gezien. Ik zal met haar trouwen, of ik zal met niemand trouwen. Door een omkoping aan een ober werden details van haar identiteit veiliggesteld; zij was Alice Védères, de dochter van een gepensioneerde legerofficier. Blériot wilde haar het hof maken met dezelfde vastberadenheid die hij later zou meebrengen voor zijn luchtvaartexperimenten, en op 21 februari 1901 trouwde het paar.

Van 1900 al bestudeerde hij dan het vraagstuk van de luchtvaart. Blériot had al vroeg interesse in de luchtvaart en bouwde in 1900 een toestel dat via een motor de vleugels ervan op en neer bewoog. Zoals alle andere pioniers faalde ook hij in zijn pogingen om hiermee te vliegen.

Toen motoren met een kleiner gewicht beschikbaar kwamen, bouwde hij in 1907, met eigen geld, een eerste 'eendekker', de Blériot V. Nog hetzelfde jaar demonstreerde hij daarmee op gunstige wijze. Bij dit vliegtuig bevond de staart zich vóór de cockpit.

Toen op 23 oktober 1906 (dus twee jaar en tien maanden na de gebroeders Wright) Santos Dumont, een Fransman ven Braziliaanse afkomst, een afstand van 200 meter af vloog, terwijl hij dit succes spoedig daarop verzegelde door 25 meter hoog te stijgen en gedurende 8 minuten 29 seconden in de lucht te blijven. Het stortte niet veel later neer en hij werkte niet verder aan dit ontwerp.

Het was ook in Frankrijk dat Wilbur Wright zijn grote succes behaalde… alleen de triomf van de kanaalvlucht heeft hij gemist. We weten immers(sinds de publicatie in 1952 van de brieven van de gebroeders Wright) dat Lord Northcliff, de eigenaar van de Daily Mail, met Wilbur Wright reeds in oktober van 1908 een geheime afspraak had gemaakt. Voor de eerste vlucht over het Kanaal had Northcliff zijn blad dus 1000 pond sterling (5000 dollar) uitgeloofd. De Engelse krantenmagnaat had nu Wilbur voorgesteld om, als hij wilde meedoen en de Kanaalvluchtprijs zou winnen, hij hem privé nog 5000 dollar extra zou betalen. Wilbur heeft deze kans echter laten voorbij gaan: hierbij lieten deze twee gebroeders eens te meer blijken hoe weinig belangstelling zij voor geld hadden…

Maar datgene waarvoor Wilbur Wright geen belangstelling kon opbrengen deed anderen sidderen van spanning en ten slotte zou Louis Blériot met een flink omwonden voet de ziekenkamer verlaten om toch zeer zeker de eerste te zijn om over het Kanaal te vliegen en de 1000 pond sterling op zak te steken.

Blériot was als elektrotechnisch ingenieur aan een Parijse fabriek verbonden. Reeds jaren liep hij met het idee rond om een vliegtuig te bouwen maar bezat niet het nodige geld om zijn plannen te verwezenlijken. In 1907 echter kreeg hij een klein kapitaaltje uitbetaald als honorarium voor een van zijn uitvindingen.: een acetyleenlamp voor auto's en rijwielen en hetzelfde jaar nog kwam zijn toestel voor elkaar. Een machine overigens die er mocht zijn: De eerste eendekker, die daarbij voorzien was van flexibele vleugeluiteinden (ook al een nieuwigheid), die hem in staat stelden vrij scherpe bochten te maken. Enkele wekenpas nadat hij voor het eerst was gestart, legde Blériot al, op een hoogte van tien meter, vliegend een afstand af van 185 meter. In december1908 haalde Blériot zijn brevet en werd daardoor de eerste officieel erkende piloot in Frankrijk.

Maar al dat geëxperimenteer met zijn eendekker kostte schromelijk veel geld… maar bracht niets of nagenoeg niets op. Zo er dus niet iets bijzonders als het grote lot of wat ook weer kwam helpen, zou de pionier zijn werk moeten staken. Gelukkig kondigde de Daily Mail dan zijn prijs aan. Louis Blériot moest er nu alles op zetten…

Zodra hij zich voldoende voorbereid achtte maakte Blériot in 1908 zijn eerste proefvlucht.

Maar het sloeg tegen: nog voor de testvlucht verbrandde hij zijn voet zo erg aan de uitlaat van zijn motor dat hij schreeuwend van de pijnnaar huis moest gedragen worden terwijl de dokter hem enkele weken rust voorschreef.

Op 25 juli 1909 had hij er nog last van. Zijn voeten vertoonden nog steeds brandwonden, maar Blériot liet zich niet van de wijs brengen. In 1909 vloog Blériot reeds met twee passagiers Santos-Dumont en Farman 250 meter ver. In hetzelfde jaar won hij de 'Osirisprijs' die hem 50.000 fr. Opbracht, wat een vermogen was voor die tijd.

Men kan zich nu misschien moeilijk voorstellen welke sensatie dat in die tijd teweeg bracht. Er werd zeker niet minder over gesproken dan de tocht van Lindbergh over de Atlantische Oceaan. Blériot legde de afstand van Calais naar Dover af in 27 minuten en daarmee kaapte hij de prijs van 'Daily Mails' weg die 25.000 fr. bedroeg. 

Van die tijd af werd hij een veel gevraagd vliegenier, maar het publiek beschouwde hem toen reeds als een kunstenmaker. Er was met zijn vluchten ook veel risico gemoeid, want inderdaad, einde 1909, stortte hij neer in de buurt van Constanza ter gelegenheid van een demonstratie. Hij werd zwaar gewond bij deze crash en hij gaf het professionele vliegen op en concentreerde zich op zijn groeiende luchtvaartactiviteiten.

In de loop van de volgende jaren heeft Blériot dan tal van verbeteringen aan zijn toestellen aangebracht en men mag zeggen dat ze voor die tijd de perfectie bereikten, want het was met Blériot zijn toestellen dat de meeste wedstrijden gewonnen werden. Ook verschillende records werden ermee gebroken. Met een Blériot vliegtuig voerde ook Pégoud zijn beruchte 'looping the loop' uit.

Later ontpopte Blériot zich als constructeur. Binnen de drie jaar had het bedrijf zijn 500ste vliegtuig vervaardigd en had het meer dan 150 ingenieurs en werknemers in dienst.

Als men de evolutie ziet welke de luchtvaart verder nog heeft doorgemaakt vraagt men zich af "Waar ligt het einde van deze techniek?"

We zullen er echter goed aan doen de glorierijke naam van pioniers als Blériot niet te vergeten!